Koncert – Włodzimierz Nahorny „Jego portret”
Zanim rozpoczniesz wymarzoną podróż przygotuj się do niej, poinformuj także swoich klientów, że zdrowie i dobre samopoczucie to podstawa udanego wyjazdu! Gościem tegorocznej Konferencji Branżowej będzie dr n. med. Piotr Kajfasz, specjalista chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej, który zapozna nas z tematem bezpiecznego podróżowania. Jego artykuł dotyczący chorób tropikalny przedstawiamy poniżej, a Państwa zachęcamy do bezpłatnego udziału w konferencji.
ARTYKUŁ
Szczepienia dla podróżujących
Podróże do krajów strefy tropikalnej wiążą się z realnym ryzykiem nabycia choroby zakaźnej. Niektórym infekcjom można zapobiec dzięki szczepieniom przedwyjazdowym. Uodparnianie należy rozpocząć 6-8 tygodni przed planowaną podróżą.
Żółta gorączka (żółta febra) jest chorobą wirusową o potencjalnie śmiertelnym przebiegu, która występuje w Afryce subsaharyjskiej i Ameryce Południowej. Od grudnia 2016 roku w Brazylii odnotowano ponad 3000 przypadków i ponad 700 zgonów z powodu tej gorączki krwotocznej. Zakażenie przenoszone jest przez komary, gatunki, których szczyt aktywności przypada na godziny przedpołudniowe i wczesnego popołudnia. Nie ma leczenia przyczynowego, natomiast możemy zapobiec rozwojowi infekcji dzięki szczepieniu. Uodpornienie polega na podaniu jednej dawki szczepionki. Okres protekcyjny trwa do końca życia. Szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest objęte regulacjami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych WHO.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A, czyli żółtaczka pokarmowa należy do chorób brudnych rąk i jest bardzo dużym zagrożeniem dla wyjeżdżających do krajów o niskich standardach sanitarno-epidemiologicznych klimatu ciepłego i gorącego. W szerzeniu się zakażenia istotną rolę odgrywają muchy. Uodpornienie przeciwko tej chorobie polega na podaniu dwóch dawek szczepionki w odstępie 6 – 12 miesięcy. Jedna dawka jest wystarczająca przed wyjazdem, druga przedłuża protekcje na całe życie.
Dur brzuszny, czyli tyfus jest ciężką infekcją bakteryjną przenoszoną drogą pokarmową. Źródłem pałeczek Salmonella typhi może być: nieuzdatniona do picia woda, spożywane pokarmy, kontakt z nosicielem lub osobą chorą. W szerzeniu zakażenia biorą udział muchy – bierne wektory. W Polsce dostępna jest polisacharydowa szczepionka przeciwko durowi brzusznemu. Immunizacja polega na podaniu jednej dawki. Okres protekcyjny wynosi od 2 do 3 lat. Ponadto, od połowy 2019 roku będzie dostępna doustna szczepionka przeciwko durowi brzusznemu.
Szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i poliomyelitis prowadzone są według Programu Szczepień Ochronnych do 19 roku życia. Przed podróżą, jeśli minęło 8-10 lat od ostatniej immunizacji, zaleca się podanie jednej dawki przypominającej. W Polsce zarejestrowane są preparaty jedno-, dwu- i wieloskładnikowe.
Wścieklizna jest ostrą infekcją ośrodkowego układu nerwowego prowadzącą nieuchronnie do śmierci człowieka. Z punktu widzenia epidemiologicznego można wyróżnić wściekliznę leśną (głównym rezerwuarem wirusa są lisy) i miejską (rezerwuarem patogenu są psy). Ponadto istnieje realne zagrożenie od nietoperzy zamieszkujących jaskinie. Szacuje się, że ponad 99% zachorowań występuje w krajach klimatu subtropikalnego i tropikalnego gdzie panuje wścieklizna miejska. Infekcji możemy zapobiegać dzięki szczepieniom ochronnym. Przedwyjazdowe uodpornienie przeciwko wściekliźnie składa się z trzech dawek podstawowych podanych wg schematu 0-7-28 dzień. W celu przedłużenia odporności na wiele lat należy przyjąć po roku dawkę przypominającą. Szczepienia profilaktyczne są szczególnie wskazane u dzieci przed wyjazdem do krajów gdzie panuje wścieklizna miejska.
Zakażenie wywołane przez meningokoki (Neisseria meningitidis) może spowodować posocznicę (sepsę) lub/i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Źródłem bakterii są osoby chore lub bezobjawowi nosiciele. Nosicielstwo meningokoków w jamie nosowo-gardłowej jest powszechne. Inwazyjna choroba meningokokowa nierzadko doprowadza do trwałych pochorobowych następstw: upośledzenia słuchu z głuchotą włącznie, padaczki, poważnych zespołów/ubytków neurologicznych, uszkodzenia stawów i kości, niewydolność nerek, amputacji kończyn. Za ciężkie zakażenia odpowiadają przede wszystkim meningokoki grup serologicznych A, B, C, Y, W-135. Częstość występowania poszczególnych grup zależy od regionu geograficznego. W Azji i Afryce dominuje grupa serologiczna A. Zakażeniom meningokokowym możemy zapobiegać dzięki szczepieniom. Zaleca się podanie czterowalentnej, skoniugowanej szczepionki ACWY osobom podróżującym do krajów tropikalnych. Jedna dawka uodparnia na wiele lat. Nie ustalono konieczności podawania dawek przypominających. Królestwo Arabii Saudyjskiej wprowadziło obowiązek szczepienia przeciwko zakażeniom meningokokowym przed podróżą do swojego kraju. Otrzymanie wizy uzależnione jest od okazania zaświadczenia o przeprowadzonym uodpornieniu.
Japońskie zapalenie mózgu jest wirusową infekcją ośrodkowego układu nerwowego. Wektorem zakażenia są komary z rodzaju Culex. Naturalnym rezerwuarem wirusa jest ptactwo brodzące, natomiast obecność świń w okolicy potęguje zagrożenie chorobą. Rejony endemiczne dla japońskiego zapalenia mózgu obejmują subkontynent Indyjski, południowo-wschodnią Azję oraz północny kolec australijski (Półwysep York) z wyspami Cieśniny Torresa. Podwyższone ryzyko zakażenia występuje podczas przebywania na terenach wiejskich, podmokłych, zwłaszcza w okolicach pól ryżowych, przemieszczania się transportem lokalnym, nocowania w bungalowach, łowienia ryb, uprawiania fotograficznego safari, zwłaszcza na ptactwo wodno-brodzące, wizytowania farm świńskich. Roczna liczba śmiertelnych przypadków japońskiego zapalenia mózgu sięga 15 tysięcy. W Polsce, dostępna jest skuteczna szczepionka przeciwko tej chorobie. Uodpornienie polega na podaniu dwóch dawek szczepionki według schematu 0 – 7 dzień, dla grupy wiekowej 18 – 65 lat, dla pozostałych grup rekomendowany jest schemat 0 – 28 dzień. Pełną protekcję nabywa się około 7 dnia po drugiej dawce. Szczepionka może być zastosowana już od 2 miesiąca życia.
Cholera jest groźną bakteryjną chorobą zakaźną wywołaną przez przecinkowce cholery. Dominującym objawem jest wodnista biegunka, która prowadzi do odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych a w konsekwencji do zgonu. Ostatnie duże epidemie w Jemenie, na Haiti świadczą, że nie jest to historyczna jednostka chorobowa. Obecnie prawie wszystkie kraje Afryki subsaharyjskiej raportują o przypadkach cholery na swoich terytoriach. W Polsce dostępna jest doustna, inaktywowana szczepionka przeciwko cholerze. Uodpornienie dzieci od 6 roku życia i dorosłych polega na podaniu dwóch dawek preparatu w odstępie 1 – 6 tygodni. WHO szacuje, że obecnie około 90% przypadków cholery ma przebieg łagodny i klinicznie jest nie do odróżnienia od innych przyczyn biegunki. Zaleca się podanie doustnej inaktywowanej szczepionki przeciwko cholerze osobom podróżującym.
Osoby, które nie były wcześniej uodpornione przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (żółtaczce wszczepiennej) powinny otrzymać jeden z dostępnych w Polsce preparatów szczepionkowych.
Dr n. med. Piotr Kajfasz
Specjalista chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej
Podobne wiadomości
